Over Rein Veldboer
Van het harde materiaal iets zachts maken.
Voor mij is houwen in hard materiaal een tijdloze bezigheid. Niet alleen het eindresultaat is voor mij een doel, het gaat me juist om het beeldhouwen op zich. Ik werk voornamelijk handmatig en de tijd is ondergeschikt. Gebruik van machines komt amper voor. In het allereerste beginstadium gebruik ik wel eens de kettingzaag in het hout of de dwarsslijper in steen om even op te schieten. De rest is vrijwel geheel handwerk met hamer en beitel, raspen en schuurpapier. Behoedzaam toewerken naar de eindvorm, voor elk detail alle tijd en zorg nemen.Met kennis van zaken, met inachtneming van de eigenschappen van het materiaal naar een eindproduct toewerken. Deze ambachtelijke werkwijze geeft mij de meeste bevrediging.
Rein Veldboer: Uit het juiste hout gesneden
Houtbewerker en letterkapper
Rein Veldboer (1948) groeide op in een omgeving waar ambachtelijk werk hoog in het vaandel staat. En wanneer hij kennismaakt met het ambacht van houtbewerking, is hij verkocht. In zijn atelier werkt hij aan beelden van hout en steen, maar zo’n twaalf jaar geleden is hij ook begonnen met uniek letterwerk in hout. Het begon allemaal met zijn fascinatie voor de kalligrafie van zijn vrouw, een kunstvorm die hij besloot te vertalen naar houtbewerking.
Onuitwisbare indruk
Al op jonge leeftijd raakt Veldboer gefascineerd door het ambacht van een stoffeerder die oude meubels restaureerde tot ze er als nieuw uitzagen. "Die man was echt een vakman. Wat hij deed, was kunst," vertelt Rein. Als klein jochie mocht hij in de werkplaats komen helpen. Deze vroege ervaring wekte bij hem een liefde op voor ambachtelijk werk, een passie die zijn hele leven zou blijven. "Ik herinner me nog hoe gefascineerd ik was door de geur van hout en het geduld waarmee de stoffeerder werkte. Dat heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt”.
Uitdagend
Hoewel Veldboer in het onderwijs terecht kwam, bleef de drang om met zijn handen te werken altijd aanwezig. Tijdens zijn opleiding op de kweekschool ontdekte hij zijn talent voor houtbewerking. "Voor een schoolopdracht was het de bedoeling dat we een stuk hout zouden uithollen en daar gleufjes in zouden maken. Dan had je een asbak. Maar ik rookte niet en was ook niet van plan dat ooit te gaan doen. Ik had niets aan zo’n asbak. De leraar besloot mij daarom een ander stuk hout te geven, waar ik mijn eerste kunstwerk uitbeitelde”.
Deze eerste kennismaking met houtbewerking smaakte vervolgens naar meer. “Van het harde materiaal hout en steen iets zachts maken, dat is de uitdaging. Ik werk voor 95% handmatig, er worden hoogst zelden machines gebruikt. En: zonder tijdsdruk”.
Interactie met kunst
Rondkijkend in zijn atelier aan huis merk je dat deze ruimte een weerspiegeling is van zijn vakmanschap. "Mensen zijn vaak jaloers op mijn atelier. En dat mag, want ik ben er heel trots op," lacht hij. Hout heeft voor hem iets magisch. "Als je hout mooi glad maakt, heeft dat ook een hogere aaibaarheidsfactor”.. En dat mag.
Want één van de bijzondere aspecten van Veldboers werk is de interactie die hij aanmoedigt tussen zijn kunst en het publiek. Hij nodigt mensen uit om zijn beelden aan te raken en te verkennen. "Als ik ergens een expositie heb, dan vertel ik daar expliciet bij dat mensen de beelden best mogen aanraken". Deze benadering maakt kunst toegankelijker en creëert een diepere connectie tussen de toeschouwer en het kunstwerk.
Letterkappen
Veldboer ontdekte zijn liefde voor het maken van letters in hout relatief laat in zijn carrière. "Ik ben pas twaalf jaar geleden begonnen met dat letterwerk. Daarvoor maakte ik alleen beelden, maar nu maak ik beelden én letterwerk”. In een wereld waar massaproductie en technologie steeds meer de overhand nemen, vormt het werk van Veldboer een baken van ambachtelijke traditie en vakmanschap.
Zijn inspiratie haalt hij hiervoor uit traditionele kalligrafie en historische lettertypes, waarbij hij zorgvuldig kiest welke stijl het beste past bij de boodschap die hij wil overbrengen. Het proces is gedetailleerd en arbeidsintensief; hij kiest niet alleen de juiste letters, maar let ook op de specifieke kenmerken van het stuk hout. "Ik kies een letter uit die past bij de tekst, voor een grappige tekst kies ik bijvoorbeeld voor een vrolijke, jolige letter”.
Een meester in zijn atelier
Na veertig jaar in het speciaal onderwijs, kan Veldboer zich sinds zijn pensioen volledig richten op houtbewerking. In zijn atelier dompelt hij zich volledig onder in zijn ambacht. "Maar we hebben ook zes kleinkinderen en een grote tuin," vertelt hij trots.
Zijn atelier is niet alleen een werkplaats, maar ook een toevluchtsoord waar hij zijn creativiteit de vrije loop kan laten. Hoewel Veldboer realistisch is over de uitdagingen van het vak, blijft hij dromen van erkenning en succes. "Ik vind het niet leuk als ik na mijn dood pas beroemd word," geeft hij toe. Ondanks deze ambitie blijft zijn primaire focus liggen op het creëren van mooie, ambachtelijke werken waar hij zelf trots op kan zijn.
Persoonlijke touch
Elke hoek van de werkplaats vertelt dan ook een verhaal, van de zelfgemaakte meubels tot de gereedschappen die hij gebruikt. Hij heeft zelfs invloed gehad op de bouw van het atelier zelf, waarbij hij erop stond dat de constructie met houten spanten werd gemaakt. In een wereld waar technologie steeds meer de overhand neemt, blijft hij trouw aan traditionele methoden. "Ik hou niet van staal of ijzer. Dat is koud en kil. Hout heeft iets warms," zegt hij resoluut. Deze persoonlijke touch maakt zijn werkruimte uniek en inspirerend.
Ook is zijn atelier gevuld met verschillende soorten hout, van eiken en beuken tot exotische houtsoorten. "Elke houtsoort heeft zijn eigen karakter en eigenschappen. Dat maakt het werken met hout zo veelzijdig en uitdagend. Ik maak kunstwerken rondom de thema’s 'moeder en kind' en 'geborgenheid’. Een kind zit bijvoorbeeld veilig bij moeder weggekropen. Dit thema is een oergegeven, waar ieder mens mee te maken heeft gehad. Het herbergt gevoelens van liefde, veiligheid en warmte”.
Educatie en inspiratie
Voor Veldboer is houtbewerking meer dan alleen een beroep; het is een manier om traditie en vakmanschap in ere te houden. Hij hecht veel waarde aan ambachtelijke technieken en wil deze kennis doorgeven aan toekomstige generaties.
"Ik ben natuurlijk schoolmeester geweest en dat blijf ik, maar nu geef ik af en toe een cursus ‘beeldhouwen in hout’ om mijn kennis door te geven. Je ziet mensen echt genieten van het werken met hun handen. Het is prachtig om te zien hoe enthousiast ze worden als ze iets moois hebben gemaakt. Ik geloof sterk in het doorgeven van kennis. Het is zonde als oude ambachten verloren gaan. Daarom laat ik anderen graag zien hoe mooi en waardevol het werken met hout is".
Verwondering en waardering
Veldboer beschrijft het Ambacht in Beeld Festival als een uniek platform dat de essentie en waarde van het ambacht toont. Hij benadrukt het belang van het festival vanwege de diversiteit aan ambachten die er gepresenteerd worden, zoals diamantslijpen, houtverbindingen, glasblazen en papierkunst. Deze verscheidenheid trekt veel bezoekers aan, wat volgens Veldboer laat zien dat mensen nog steeds interesse hebben in ambachtelijk werk, ondanks de massaproductie van de moderne industrie. “Het festival biedt een kans voor bezoekers om unieke handgemaakte objecten te zien en de verhalen en technieken achter deze creaties te ontdekken, wat zorgt voor verwondering en waardering”.
Bron: Ambacht in beeld interview